Rilindja kombetare

Shko poshtė

Rilindja kombetare Empty Rilindja kombetare

Mesazh nga Musafir 2008-01-15, 22:46

Nga mesi i shekullit tė XIX-tė Turqia ishte nė grahmat e "Ēėshtjes Lindore", nė kohėn qė ballkanasit, duke pėrfshirė edhe shqipėtarėt, kėrkonin tė plotėsonin ėndrrėn e tyre kombėtare. Pėr tė mbrojtur dhe pėrkrahur interesat e tyre kombėtare, shqiptarėt u mblodhen nė [/size]Prizren, njė qytet i Kosovės, nė vitin 1878 dhe krijuan Lidhjen Shqiptare tė Prizrenit. Lidhja kishte dy qėllime kryesore, atė politike dhe atė kulturore. Sė pari, u pėrpoq (pasukses) tė bashkonte tė gjitha trojet shqiptare - atė kohe tė ndara ndėr katėr vilajete, ose krahina, e Kosovės, e Shkodrės, e Manastirit, e Janinės - nė njė shtet vetqeverisės brenda sistemit tė Perandorisė Osmane. Sė dyti, mprehi njė lėvizje pėr zhvillimin e gjuhės shqipe, letėrsisė, arsimimit, dhe kulturės. Nė vijė me programin e dytė, nė vitin 1908 udhėheqėsit shqiptarė u takuan nė qytetin e Manastirit (tani Maqedoni) dhe pėrshtatėn njė alfabet kombėtar. Ai bazohej mė sė shumti nė shkrimin latin, ky zėvendėsoi disa alfabete tė tjera, duke pėrshire alfabetin arab dhe grek, qė ishin gjer nė atė kohė nė pėrdorim.

Lidhja Shqiptare, nėn trysninė e fuqive evropiane, u shtyp nga turqit nė vitin 1881. Kėtė e bėri Evropa pėr ta penguar krijimin e njė shteti tė ri tė proveniences muslimane nė Evropė, me shumicė fetare muslimane. Kėtė Evropa e shpjegoi me gjoja alarmimin e Turqisė nga synimi i fuqishėm kombėtar brenda Lidhjes Shqiptare. Qė atėherė, megjthkėtė, lidhja u bė njė simbol i zgjimit kombėtar tė Shqipėrisė, dhe idetė dhe qėllimet e saja ushqyen shtysėn qė kulminoi mė vonė nė pavarsinė kombėtare.

Kur Turqit e Rinj (Gjon Turqit), qė kishin marre pushtetin nė Stamboll nė vitin 1908 shpėrfillen zotimet e tyre tė bėra shqipėtarėve tė bėjnė reforma demokratike dhe dhėnies sė vetvendosjes (autonomisė), shqipėtarėt u hodhėn nė luftė tė armatosur, e cila, nė fund tė tre vjetėsh (1910-1912), detyroi turqit pėr pasojė, t“u plotėsonin kėrkesat e tyre. Tė alarmuar nga ardhmėria e autonomisė shqiptare, fqinjėt ballkanas tė Shqiperisė, qė kishin bėrė tashmė plane pėr copėtimin e vendit, i shpallėn luftė Turqisė nė tetor 1912, dhe ushtritė greke, serbe dhe malazeze pėrparuan nė trevat Shqiptare.

Pėr tė shmangur asgjėsimin e vendit, tė dėrguarit e kombit u takuan nė njė kongres nė Vlorė. Ata udhehiqeshin nga Ismail Qemali, njė shqiptar qė kishte pasur pozita tė larta nė qeverinė osmane. Me 28 nėntor 1912[size=12], kongresi nxori thirrjen, e cila shpalli pavaresinė e Shqipėrisė.
Anonymous
Musafir
Vizitor


Mbrapsht nė krye Shko poshtė

Mbrapsht nė krye

- Similar topics

 
Drejtat e ktij Forumit:
Ju nuk mund ti pėrgjigjeni temave tė kėtij forumi